Szituáció
Installatie
Juli/Augustus 1992, Újlak, Tüzoltó utca 19, Boedapest (Hongarije)
Dit werk kwam voort uit een discussie met Ádám Zoltán en andere leden van de Újlak, een groep kunstenaars, die een ruimte beheren aan de Tüzoltó utca 72 in Boedapest, Hongarije. Op de uitnodiging van dit kunstenaarsinitiatief volgde een werkverblijf van vier weken, dat werd afgesloten met een korte presentatie.
De achtergrond van dit werk was de toeschouwers te laten reizen in de waarneming van de installatie. De belemmering van de kunstenaar uit en andere omgeving zou kunnen de onbekendheid met zijn cultuur en omgekeerd voor de gast-cultuur. De reiziger wil niets onderzoeken of beleven, maar alleen bevestigd worden in zijn vermoeden, dat wat hem gevormd heeft, zijn cultuur. Gelukkig kent ieder individu een mate van bewustzijn, bijvoorbeeld de vergissing, of het ervaren van schoonheid. Deze bepalen de kwaliteit van de culturele transmissie. De cultuur is goed zichtbaar in de taal, die gesproken, geschreven en gelezen wordt, de afspraak voor een evenredige communicatie. Het beeld is veel dwingender en kent een eigen wil. Het geluid, als het geen woorden zijn zet de architectuur van de omgeving neer.
Maar cultuur bestaat tevens uit alle bekende en vergeten betekenissen en interpretaties van kwaliteit. De overdracht van dit complex is een metafysisch proces; het kunstwerk is een reconstructie van iedere waarnemer, en niet zozeer een constructie, of deconstructie van zijn schepper. Kwaliteit van het gebodene wordt mede bepaald door de macht van de cultuur.
Wat de maker in de eerst plaats weergeeft of uitdrukt is een beschrijving van een verzameling waarnemingen. Dit voert niet tot één statisch beeld, maar is een verzameling van momentopnamen. De situatie is een veranderlijk ruimtelijk object, waarin de toeschouwer, het subject zich verplaatst.
De waarnemer wordt hierin geleid door het verlangen naar het waargenomene, of althans het idee wat er over gevormd is. Maar de toeschouwer, met zijn waarnemings- en voorstellingsvermogen staat hierin niet alleen. De kwaliteit van het gebodene wordt eveneens bepaald door zijn receptie en perceptie, zijn vermogen tot waarneming.
In de met water ondergelopen ruimte loopt een grasspoor. Daarboven hangen wilde bloemen en, net onder de glazen overkapping, affiches met begrippen die een (positieve) waarde weergeven, zoals mooi, leuk, handig, enz. Hoewel de bezoeker de ruimte zou kunnen betreden, maakt hij gebruik van een houten pad, dat de entree van de ruimte verbindt met een aangrenzend vertrek. Tegenover de entree is een lichtkrant geplaatst, waarop de titel van de installatie gevolgd door de woorden op de affiches, gerangschikt op alfabetische volgorde. Het pad is besprenkeld met parfum - in de ruimte is het warm en vochtig en klinkt de ruis van twee opnamen van de uitvoering van dit werk.
Met dank aan: Ádám Zoltán, Déak Erika, Komoróczky Tamás, Farkas Gábor, Ravasz András, Szili István, Szarka Péter, Mészöly Suzanna, El Hassan Rósza, Bernat András, Ádám Kálmán, Ádám Zsuzsa, Nienke Trooster, Nederlandse Ambassade Boedapest.
Fotografie: Farkas Gábor