De gemeente Nijmegen is sinds enige tijd in overleg met de Stichting WO2-Museum en het V-Fonds over een nieuw te realiseren museum in Nijmegen. De Stichting WO2-Museum is twee jaar geleden opgericht door drie site musea in de regio, het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 in Groesbeek, het Oorlogsmuseum in Overloon en het Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek. Als locatie heeft men de Vasim op het oog waar momenteel de Cultuurspinnerij huis heeft. In de voorliggende plannen wordt de Vasim opgeknapt. De Vasim ligt naast de oprit van de nieuwe stadsbrug die de Oversteek heet ter ere van de 47 Amerikaanse soldaten die sneuvelden tijdens de Waaloversteek in september 1944. Er ligt een masterplan voor, waarin staat dat het project haalbaar is. Naar aanleiding van de collegebrief en enige publieke onrust over de informatie over de haalbaarheid van de plannen heeft GroenLinks op 1 augustus vragen gesteld aan het college.

De antwoorden van het college over het Masterplan Vrijheidsmuseum en de beeldvorming rondom het project waren aanleiding om een kamerronde te agenderen. Natuurlijk kan de raad geen beslissing nemen zonder goed geïnformeerd te zijn. Daar hoort bij dat we een haalbaarheidsonderzoek moeten kunnen inkijken. Deze kamerronde vond op 23 oktober plaats. Daarin werd opnieuw kritiek geuit over de wijze waarop het college de raad informeert over dit project. Daarop kwam de aankondiging dat 31 oktober een presentatie zou plaatsvinden en kort daarna de raad een brief zou ontvangen van het college. Die presentatie was in de Gelderlander, waar vertegenwoordigers van Liberation Route, de Stichting WO2-museum, het V-Fonds en Henk Beerten namens het college van B&W Nijmegen.

We wachten nog op de brief van het college waarin we hopen duidelijkheid te krijgen over de financiering en de exploitatieplannen. Het V-fonds eist dat voor het einde van het jaar een beslissing moet worden genomen omdat de fondsen alleen dit jaar beschikbaar zijn. Naast het college van B&W van Nijmegen moet ook de provincie Gelderland nog een beslissing nemen. Voor onze fractie zijn de standpunten ongewijzigd. Wij zijn niet tegen de komst van het WO2-museum (of Vrijheidsmuseum zoals het nu wordt genoemd) maar zijn niet overtuigd dat het in de Vasim moet komen. De positie van de Cultuurspinnerij moet meegenomen worden in een beslissing over het museum. Daarnaast vinden we dat het nieuwe museum geen aanslag mag betekenen voor het al krimpende cultuurbudget, dat er al toe leidt dat kleine initiatieven verdwijnen en grote instellingen mensen moeten ontslaan.

Het naamgeving van het nieuwe WO2-museum is ondertussen veranderd in Vrijheidsmuseum. Een belangrijk onderdeel in het plan is de attractie Boulevard voor de Vrijheid waar men in stappen de opmaat tot WO2 tot en met de wederopbouw kan beleven. Een concreet museumplan of programma van activiteiten ligt nog niet voor. De plannen richten zich hoofdzakelijk op de realisatie van het gebouw. Het plan is op 31 oktober ook gepresenteerd als bruggenhoofd van de Liberation Route en als moedermuseum van andere site musea in de regio waar WO2 en de bevrijding centraal staan. Men ziet in Gelderland mogelijkheden voor het ontwikkelen van WO2-toerisme en vergelijkt onze regio met Normandië. De betrokken partijen zien hun museum niet als oorlogsmuseum maar als plek waar vrijheid centraal staat en jongeren wordt verteld dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Men verwacht dat ook mensenrechtenorganisaties hier een thuis zullen krijgen. De gemeente Nijmegen ziet het ook als gelegenheid om een nieuw museum te huisvesten en zo de cultuursector te versterken.

Het lot van de Cultuurspinnerij en de 40 kunstenaars en culturele ondernemers die nu in de Vasim zijn gehuisvest is vooralsnog onduidelijk. Hun gesprekken met woningbouwcorporatie Standvast en de gemeente zijn afgebroken. Op verzoek van de Cultuurspinnerij heeft de gemeente de stichting BOEi een onderzoek laten uitvoeren. Het huidige plan voor het museum voorziet in beperkte ruimte voor de Cultuurspinnerij, twee-derde van de huidige gebruikers zal moeten uitkijken naar andere ruimte en grote feesten behoren dan tot het verleden. De gemeente biedt hierbij tijdelijk (d.w.z. voor acht jaar) de Honig fabriek aan waar zich ondertussen ook andere initiatieven hebben gevestigd. Mocht het huidige plan voor de Vasim worden door gezet betekent dit het einde van de Cultuurspinnerij. Dat is voor GroenLinks niet acceptabel. Na dertien jaar heeft de Cultuurspinnerij ook recht op fatsoenlijke huisvesting om hun potentieel verder uit te bouwen. Een oplossing is niet opnieuw een tijdelijke overeenkomst.